Nah Eski Türkçede Ne Demek?
İzmir’de yaşıyorum, 25 yaşımdayım, yani biraz genç, biraz da kafa karıştırıcıyım. Evet, arkadaşlarım sürekli espri yapmamı beklerken, ben de kafamda çeşitli derin düşüncelerle dolaşıyorum. Ama asıl mesele şu ki, bazen hayatın anlamını çok ciddiye alıp, sırf dildeki bir kelimenin anlamını öğrenmek için bile saatlerce kafa patlatabilirim. Ve işte, bugün karşınıza eski Türkçede “nah” kelimesini masaya yatırarak çıkıyorum. Hadi bakalım, hazır mısınız?
Nah: Bir Kelime, Bin Anlam
Neyse, konuya girelim. “Nah eski Türkçede ne demek?” sorusu aslında oldukça basit gibi görünse de beni düşündüren bir şey var: “Nah” kelimesi o kadar eski, o kadar kadim ki, arkasında anlatılacak çok şey var. Bugün, 21. yüzyılda, biz bu kelimeyi “hayır”, “olmaz” veya “yok” gibi anlamlarda kullanıyoruz ama eski Türkçede durum biraz daha farklı.
Bir Gün “Nah” Dedim, Tüm Arkadaşlarım Bana Şaşkın Şaşkın Bakmaya Başladı
Düşünsenize, geçen gün arkadaşlarla buluştuk, bir sohbet koyulaştı. En sevdiğimiz konu da tabii ki hep aynı: Yaşadığımız evrende bir anlam var mı? Şaka tabii, konu yine yemek ve izlediğimiz dizilere kaymıştı. Ben de bir noktada, bildiğiniz gibi, “Nah olacak o iş!” dedim.
Herkes birden bana bakmaya başladı: “Ney?”
“Ya işte, “Nah olacak” diyorum ya!”
Biri, “Ne demek ‘nah’ ya, gel seninle dilbilimci mi olalım şimdi?” dedi. Diğer arkadaşım ise daha da şaşırarak, “Ben eski Türkçeyi bir kenara bırakıp bu kadar argo kullanan birini ilk defa görüyorum!” diye laf attı.
İşte o an kafama dank etti: “Nah eski Türkçede ne demek?”
Nah Eski Türkçede Ne Demek?
Evet, kelimenin aslında eski Türkçedeki anlamına baktığımızda, “nah” aslında bir tür olumsuzluk belirten bir kelimeymiş. Daha doğrusu, “olmaz, yapılmaz, imkansız” gibi bir anlam taşıyor. Bir nevi bugünkü “hayır” kelimesinin eski bir versiyonu diyebiliriz. Ama işin içine bir de şöyle bir detay giriyor: Nah, sadece “olmaz” demekle kalmıyor, bir de “olmaz” dediğin şeyin gerçekle ilgisi olmadığını, zaten olamayacağını ima ediyor. Yani işin içinde biraz da ironik bir hava var.
Örneğin, eski Türkçede “nah olur” demek, bir şeyin asla gerçekleşmeyeceğini ve hatta onun gerçekleşmesiyle ilgili düşüncenin tamamen hayal ürünü olduğunu ifade ediyormuş. “Nah olacak o iş” dediğimde aslında bir anlamda her şeyin imkansız olduğunu ve sonunun gelmiş olduğunu söylüyorum.
İçimden Bir Ses: “O Zaman Neden Bu Kadar Karamsar Oldum?”
Bir an kendime döndüm, tam içimden “Ya bu kadar karamsar olmak gerek yok” demek üzereydim ki, arkadaşım yine devreye girdi:
“Bana ‘nah olacak o iş’ diyen birinin, bir de huzurlu yaşamını anlatmasını bekliyorum.”
Vallahi de billahi de, bu kadar ciddiye almışım hayatı, ama yine de bir yandan espri yapmayı unutamıyorum. İşte, “nah” kelimesi gibi bazen hayat da bir noktada ters köşe yapabiliyor.
“Nah” Eski Türkçede ve Günümüzde
Bugün “nah” dediğimizde aklımıza genellikle bir olumsuzluk gelir ama eski Türkçede bu kelimenin tam anlamıyla, biraz daha “karamsar” bir dokusu olduğunu söyleyebilirim. Yani eski Türkçede “nah” kelimesini kullandığınızda, sadece “yok” demekle kalmıyorsunuz, bir yandan da o işin aslında imkânsız olduğunu, hatta hayalini kurmanın bile gereksiz olduğunu ima ediyorsunuz.
Düşünsenize, birine “nah olacak” dediğinizde, o kişiye adeta “Hiç düşünme, mümkün değil” demiş oluyorsunuz. Bir noktada, kelimenin verdiği anlamın biraz da pesimist bir havası olduğu kesin.
Sonuçta, “Nah” Ne Anlama Geliyor?
Sonuç olarak, eski Türkçede “nah” kelimesi “olmaz, imkansız” gibi anlamlara gelirken, günümüzde bu kelime daha çok mecaz anlamda, “hayır” ya da “yok” gibi bir şey olarak kullanılıyor. Ama eski Türkçenin derin anlamları, biraz daha sert ve karamsar bir ton taşıyor. Eğer bir gün karşınıza biri çıkar ve “Nah olacak o iş” derse, o zaman o işin gerçekten gerçekleşme ihtimali yok demektir. Ancak bu da her zaman hayal kırıklığı değil, bazen de o işin olmamasının, daha iyi bir şeyin habercisi olduğu anlamına gelebilir.
Kısacası, “nah” deyip, biraz espri yaparak hayatın olumsuzluklarına karşı durabiliriz. Kimseye “nah” demeyin tabii, çok sert olabilir ama bazen, biraz “nah” demek de insana iyi gelir.